|
9.7 Czas przeszły dokonany (Le passé simple) |
||||||||||
|
Tworzenie czasu passé simple
temat bezokolicznika czasownika* + końcówki np. Nous allâmes à l’école à pied (Poszliśmy do szkoły na piechotę)
* temat powstaje po odcięciu od bezokolicznika końcówek « er, ir, oir, re » |
||||||||||
|
Końcówki |
||||||||||
|
końcówka bezokolicznika |
-er (I grupa) + aller |
-ir (II grupa) + część III grupy (-ir,-oir,-re) |
część III grupy |
|||||||
|
Je |
ai |
is |
us |
|||||||
|
Tu |
as |
is |
us |
|||||||
|
Il/elle/on |
a |
it |
ut |
|||||||
|
Nous |
âmes |
îmes |
ûmes |
|||||||
|
Vous |
âtes |
îtes |
ûtes |
|||||||
|
Ils/elles |
èrent |
irent |
urent |
|||||||
|
Przykłady |
||||||||||
|
bezokolicznik |
parler |
finir |
pouvoir |
|||||||
|
Je |
parlai |
finis |
pus |
|||||||
|
Tu |
parlas |
finis |
pus |
|||||||
|
Il/elle/on |
parla |
finit |
put |
|||||||
|
Nous |
parlâmes |
finîmes |
pûmes |
|||||||
|
Vous |
parlâtes |
finîtes |
pûtes |
|||||||
|
Ils/elles |
parlèrent |
finirent |
purent |
|||||||
|
Najważniejsze wyjątki |
||||||||||
|
bezokolicznik |
avoir |
être |
faire |
venir |
tenir |
lire |
boire |
voir |
||
|
Je |
eus |
fus |
fis |
vins |
tins |
lus |
bus |
vis |
||
|
Tu |
eus |
fus |
fis |
vins |
tins |
lus |
bus |
vis |
||
|
Il/elle/on |
eut |
fut |
fit |
vint |
tint |
lut |
but |
vit |
||
|
Nous |
eûmes |
fûmes |
fîmes |
vînmes |
tînmes |
lûmes |
bûmes |
vîmes |
||
|
Vous |
eûtes |
fûtes |
fîtes |
vîntes |
tîntes |
lûtes |
bûtes |
vîtes |
||
|
Ils/elles |
eurent |
furent |
firent |
vinrent |
tînrent |
lurent |
burent |
virent |
||
|
Uwagi |
||||||||||
|
||||||||||
|
9.7.1 Użycie passé simple |
|
Ten czas jest literackim odpowiednikiem czasu passé composé. Używany jest głównie w powieściach, opowiadaniach i artykułach prasowych.Współczenie nie jest używany w języku mówionym. Wyraża także czynność dokonaną, odległą w czasie, które nie mają odniesienia do teraźniejszości, np. Jules César conquit la Gaule en 53 avant notre ère (Juliusz Cezar podbił Galię w r. 53 p.n.e.) |
|
Uwagi |
|
Istnieje również czas passé antérieur który nie jest używany w języku mówionym. Występuje w języku pisanym, w tekstach używających bardzo wyszukanego języka. Buduje się go bardzo prosto, odmieniając czasowik avoir lub être w czasie passé simple i dodając formę participe passé. Relacja passé antérieur do passé simple jest taka sama jak relacje passé composé do plus-que-parfait czyli używamy go opisując dwie czynności przeszłe, w których jedna miała miejsce przed drugą, np.Dès qu’il eut fini de boire, il alla à la maison (Po tym jak skończył pić, poszedł do domu) – czyli najpierw skończył pić, a potem poszedł do domu |
